नागपूर (Nagpur) : एकीकडे नागपूर देशाचे ‘मेडिकल हब’ बनणार आहे, तर दुसरीकडे 15 वर्षांपूर्वी प्रस्तावित केलेला मदर मिल्क बँक प्रकल्प प्रत्यक्षात आणण्यात प्रशासन असमर्थ ठरले आहे. शहरातील तीन प्रमुख शासकीय रुग्णालयात प्रसूतीसाठी परराज्यातून महिला येतात, मात्र डागा वगळता अन्य दोन प्रमुख रुग्णालयांमध्ये एकही मिल्क बँक नाही. हा प्रस्ताव कोरोनाच्या पहिले जिल्हाधिकाऱ्यांकडे पाठवण्यात आल्याचे मेयो आणि वैद्यकीय प्रशासनाचे म्हणणे आहे. तेथून मिळालेली रक्कम कोरोनाच्या काळात इतर महत्त्वाच्या कामांवर खर्च करण्यात आली आणि ही योजना आता कागदोपत्रीच राहिली.
2018 मध्ये प्रस्ताव आला
2018 च्या हिवाळी अधिवेशनात नागपुरात मदर मिल्क बनविण्याचा प्रस्ताव होता, त्यानंतर जिल्हा नियोजन व विकासात विशेष निधीसाठी मदर मिल्क बँकेचा प्रस्ताव ठेवण्यात आला होता. यानंतर कोरोना महामारीने दार ठोठावले आणि ही योजना कोल्ड स्टोरेजमध्ये गेली. जिल्हा नियोजन व विकासाशी संबंधित या विषयावर जिल्हाधिकारी डॉ. विपीन इटनकर यांच्याशी बोलण्याचा प्रयत्न करण्यात आला, मात्र त्यांचा प्रतिसाद मिळाला नाही.
कोण बरोबर आणि कोण चूक?
दररोज 15 ते 20 बालके जन्माला येतात, त्यापैकी 3-4 बालकांना आईच्या दुधापासून वंचित राहावे लागते. अशा वेळी त्यांना दवाखान्यात येणारे दूध किंवा इतर मातांचे दूध पाजले जाते. वैद्यकीय रुग्णालय प्रशासनाने योग्य वाटले असता, इतर मातेचे दूध बाळाच्या आरोग्यासाठी उपयुक्त नसल्याचे मेयो रुग्णालयाचे म्हणणे आहे. लहान शिशूंना इतर मातांचे दूध देऊ नये. ज्या मुलांना आईचे दूध मिळू शकत नाही, त्यांना रुग्णालयाकडून उकळलेले दूध दिले जाते. त्याची अगोदर कसून तपासणी केली जाते. जिल्हा नियोजन आणि विकासात याला प्राधान्य मिळायला हवे. असे डॉ. चंद्रकांत बोकाडे, विभागप्रमुख, बालरोग, मेयो यांचे म्हणणे आहे.
याबाबतचा प्रस्ताव आम्ही जिल्हा नियोजन विकास समिती आणि राज्य शासनाकडे दोन वेळा पाठवला आहे, मात्र अद्यापपर्यंत प्रतिसाद मिळालेला नाही. बाहेरूनही अनेक महिला प्रसूतीसाठी रुग्णालयात येतात. वार्षिक अहवालानुसार मेडिकलमध्ये एक वर्षात 11000 प्रसूती होतात. मुलांना आईचे दूध मिळाले नाही असे कधीच घडले नाही. स्तनपान कोणत्या ना कोणत्या महिले तर्फे केले जाते. अशी माहिती डॉ. सायरा मर्चंट, बालरोग, वैद्यकीय विभागप्रमुख यांनी दिली. डागाच्या अधीक्षक डॉक्टर सीमा पारवेकर यांनी सांगितले की त्यांच्याकडे दरवर्षी 11000 ते 12000 प्रसूती होतात. हे लक्षात घेऊन रुग्णालयात मदर मिल्क बँक सुरू करण्यात आली.