नागपूर (Nagpur) : राष्ट्रीय औद्योगिक कॉरिडॉर विकास कार्यक्रमांतर्गत देशात 11 नॅशनल कॉरिडॉर प्रस्तावित असून, त्यापैकी दोन कॉरिडॉर नागपूरला जोडले जातील. यापैकी एक दिल्ली-नागपूर कॉरिडॉर आहे आणि दुसरा हैदराबाद-नागपूर कॉरिडॉर आहे. दोन्ही कॉरिडॉरचे काम नागपूरच्या टोकापासून ठप्प आहे, तर दोन्ही कॉरिडॉर 2025 पर्यंत तयार करण्याची योजना आहे.
दोन्ही कॉरिडॉर विदर्भासाठी अत्यंत महत्त्वाचे मानले जातात. या कॉरिडॉरमधून निर्माण होणाऱ्या शक्यता लक्षात घेऊन विदर्भात औद्योगिक क्लस्टर उभारण्याचीही योजना आहे. मथुरा, ग्वालीयर, झांसी, ललितपूर, बिना, गंजबासोडा, विदिशा, भोपाळ, नर्मदापुरम, इटारसी, बैतुल, मुलताई, पांढूर्णा आणि काटोलमार्गे दिल्ली ते नागपूर असा 1100 किमी लांबीचा नागपूर-दिल्ली कॉरिडॉर तयार करण्यात येणार आहे.
कर्जाची रक्कमही मंजूर झाली
स्मार्ट सिटी प्रकल्पांतर्गत हे दोन्ही औद्योगिक कॉरिडॉर देशाच्या मध्य आणि दक्षिण भागासाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहेत. यासाठी आशियाई विकास बँकेकडून 2000 कोटी रुपयांचे कर्ज मंजूर करण्यात आले आहे.
प्रगतीच्या दिशेने
हे कॉरिडॉर औद्योगिक क्षेत्रांना जोडण्यासाठी रस्ते, रेल्वे आणि जलमार्गांच्या निर्मितीवर केंद्र सरकार भर देत आहे. त्यामुळे आर्थिक विकास सुलभ होईल आणि राष्ट्रीय स्तरावर रोजगार क्षमता वाढेल. या योजनेचा मुख्य उद्देश उत्पादन आहे, कृषी प्रक्रिया, सेवा आणि निर्याताभिमुख एककांमध्ये गुंतवणुकीला प्रोत्साहन देणे आणि उच्च दर्जाच्या पायाभूत सुविधा निर्माण करून आर्थिक विकासाला चालना देणे आहे.
दिल्ली-नागपूर इंडस्ट्रियल कॉरिडॉरचा फायदा विदर्भाला होणार आहे. याची उपयुक्तता लक्षात घेऊन विदर्भात अनेक औद्योगिक क्षेत्रे (क्लस्टर) विकसित करता येतील. ऑरेंज सिटीसह संपूर्ण महाराष्ट्राला या कॉरिडॉरचा लाभ मिळण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे नागपुरात औद्योगिक उपक्रमांचा विस्तार होणार असून, येथून मध्य व उत्तर भागात आयात-निर्यात वाढणार आहे. सागरच्या पुढे बीना, विदिशा, भोपाळ, रायसेन, सीहोर, नर्मदापुरम ते बैतूल आणि बैतूल ते नागपूर काटोलमार्गे हा कॉरिडॉर बांधण्यात येणार आहे.
हैदराबाद - नागपूर कॉरिडॉर
भारत सरकारने मंजूर केलेल्या हैदराबाद-नागपूर कॉरिडॉरमध्ये राष्ट्रीय नेटवर्कमध्ये सुमारे 475 किमी लांबीचा समावेश आहे. हा इंडस्ट्रियल कॉरिडॉर हैदराबाद आणि नागपूर दरम्यान राष्ट्रीय महामार्ग क्रमांक 44 पर्यंत पसरला आहे. तेलंगणात 290 किमी लांब आहे आणि तो हैदराबाद आणि आदिलाबाद जिल्ह्यातील तेलंगणाच्या उत्तर सीमेदरम्यान बांधले जाणार आहे.