नागपूर (Nagpur) : डिजिटल क्लास रूम प्रकल्पांतर्गत (Digital Classroom Project) महापालिका शहरातील शाळांमध्ये डिजिटल क्लास रूम, कॉम्प्युटर लॅब, शिक्षक प्रशिक्षण आणि पायाभूत सुविधांसह अपग्रेड करणार आहे. यामुळे महापालिका शाळांच्या पायाभूत सुविधांमध्ये सुधारणा होऊन शिक्षणाला चालना मिळेल आणि मुलांना या आधुनिक वातावरणात शिक्षण घेता येईल. शिक्षण विभागाने तयार केलेल्या आराखड्यानुसार सुमारे 23 शाळांची माहिती तंत्रज्ञान तज्ज्ञांच्या मदतीने डिजिटल साधने देण्यासाठी निवड करण्यात आली आहे.
डिजिटल साधने, विशेषतः विज्ञान शिक्षणात प्रभावी सिद्ध झाले आहे आणि भाषा शिकवण्यासाठी देखील फायदेशीर आहे. डिजिटल बोर्ड्सची ओळख दृकश्राव्य सादरीकरणे सक्षम करेल, ज्यामुळे शिकण्याचा अनुभव वाढेल. वैज्ञानिक अभ्यासानुसार हा दृष्टिकोण विद्यार्थ्यांना चांगल्या प्रकारे समजून घेण्यास सक्षम करेल. शिक्षण विभागाचा असा विश्वास आहे की डिजिटल हस्तक्षेप वर्गखोल्यांचे पारंपारिकपणे कंटाळवाणे स्वरूप अधिक आकर्षक आणि गतिमान शिक्षण वातावरणात बदलू शकतात. त्यामुळेच डिजिटल क्लास रूमचा प्रकल्प सुरू करण्यात आला आहे.
महापालिकेने 128 डिजिटल युनिट खरेदी करण्याचा निर्णय घेतला आहे. जे पहिल्या टप्प्यात निवडक शाळांमध्ये वितरित केले जाईल. महापालिकेचे उपायुक्त आणि आयटी संचालक स्वप्नील लोखंडे यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, सध्याच्या पायाभूत सुविधा आणि गरजा यांची सखोल तपासणी करून शाळांची निवड करण्यात आली आहे.
हे वर्ग स्मार्ट डिजिटल लर्निंग स्पेसमध्ये रूपांतरित केले जातील, ज्यामुळे शिक्षकांना विविध विषय अधिक गहन आणि आकर्षक पद्धतीने शिकवता येतील. शिकणे मजेदार बनवून विद्यार्थ्यांना व्यस्त ठेवणे हे त्याचे ध्येय आहे. डिजिटल क्लासरूम प्रकल्पाच्या खर्चासाठी सुमारे 6 ते 7 कोटी रुपये मंजूर करण्यात आले आहेत. तसेच डिजिटल क्लासरूमसाठी लागणाऱ्या साहित्यसाठी लवकरच टेंडर प्रक्रिया केली जाणार आहे.
शॉर्टलिस्ट केलेल्या शाळांमध्ये आकांक्षा फाऊंडेशन संचालित 6 शाळांचा समावेश आहे. या शाळा, ज्या आता इंग्रजी माध्यमाच्या संस्था म्हणून सुरू आहेत. हे शहराच्या प्रत्येक विधानसभा मतदारसंघात आहेत. उत्कृष्ट ट्रॅक रेकॉर्डसाठी ओळखल्या जाणाऱ्या आणि कमी विद्यार्थी पटसंख्येमुळे बंद पडलेल्या या शाळांच्या व्यवस्थापनासाठी महापालिकेने आकांक्षा फाउंडेशनला काम दिले आहे. मात्र, इंग्रजी माध्यमाच्या शाळांमध्ये रुपांतरित झाल्यानंतर विद्यार्थ्यांच्या संख्येत लक्षणीय वाढ झाली आहे. या 6 शाळांमध्ये उर्दू, हिंदी आणि मराठी माध्यमातही शिक्षण दिले जाते.
सॉफ्ट स्किल्ससाठी संगणक प्रयोगशाळा :
आजच्या जगात संगणक शिक्षण खूप महत्वाचे आहे, त्यामुळे शालेय कार्यक्रमाचा आणखी एक प्रमुख घटक म्हणजे विद्यार्थ्यांना वेबवर प्रवेश देण्यासाठी संगणक प्रयोगशाळेची स्थापना करणे. या प्रयोगशाळा ई-लर्निंगची सुविधा देतील आणि विद्यार्थ्यांच्या शिकण्याची क्षमता वाढवणाऱ्या वैज्ञानिक जर्नल्सच्या वर्गणीसह विस्तृत ज्ञानात प्रवेश प्रदान करतील. अभ्यासक्रम अधिक परस्परसंवादी आणि समृद्ध करण्यासाठी संगणक आधारित ॲनिमेटेड माध्यमांचा वर्गातील अध्यापनात समावेश केला जाईल. विद्यार्थ्यांच्या आवश्यक सॉफ्ट स्किल्स विकसित करण्यासाठी संगणक प्रयोगशाळा देखील उपयुक्त ठरतील.
प्रकल्प 5 ते 6 महिन्यांत पूर्ण होणे अपेक्षित
इंपोर्टेड टूल्स बसवण्याबरोबरच महापालिकेत सुरू असलेल्या शिक्षक प्रशिक्षणासाठी तीन वर्षांचा करार लागू करण्याची योजना आखली जात आहे. यामुळे शिक्षक नवीन अध्यापन पद्धतींचा अवलंब करू शकतील आणि आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर करण्यास सुसज्ज असतील याची खात्री होईल. या वर्षीच्या सत्रात विद्यार्थ्यांना नवीन तंत्रज्ञानाचा लाभ घेता यावा, या उद्देशाने हा प्रकल्प येत्या 5 ते 6 महिन्यांत पूर्ण होणे अपेक्षित आहे.