नागपूर (Nashik) : जगप्रसिद्ध श्री गणेश टेकडी रोड उड्डाणपूल (Ganesh Tekadi Road Flyover) पाडण्यासाठी मागील काही वर्षांपासून प्रयत्न सुरू आहेत. परंतु आता 10 जुलैच्या उच्च न्यायालयाच्या सुनावणीनंतर हा पूल तोडला जाऊ शकतो.
काही दुकानदारांच्या याचिकेवर निर्णय होणे बाकी असल्याने महापालिका (NMC) टेकडी रोड उड्डाणपूल पाडण्यासाठी मुंबई उच्च न्यायालयाच्या नागपूर खंडपीठाच्या औपचारिक आदेशाची वाट पाहत असल्याची माहिती मिलिंद मेश्राम, उपायुक्त (महसूल) यांनी दिली.
ते म्हणाले की , उच्च न्यायालयाने दुकानमालकांना दुकाने रिकामी करण्याचे तोंडी निर्देश दिले असले तरी याचिकेचा काही भाग अद्याप अंतिम ठरलेला नाही. 35 दुकानदारांची याचिका 10 जुलै 2023 रोजी अंतिम सुनावणीसाठी सूचीबद्ध आहे. त्यानंतर उच्च न्यायालय आदेश देईल. ऑर्डरप्रत मिळाल्यानंतर, 'डिझाइन डिझास्टर' पाडण्याची प्रक्रिया महापालिका पुन्हा सुरू करेल.
महामेट्रोने याआधीच पर्यायी जागेवर दुकाने बांधली असल्याने दुकानदार त्यावर आक्षेप घेऊ शकत नाहीत. दुकानदारांना एकतर महापालिकेने देऊ केलेली आर्थिक भरपाई स्वीकारावी किंवा नागपूर रेल्वे स्थानकाला लागून असलेल्या एमएसआरटीसीच्या जमिनीवर बांधलेली दुकाने ताब्यात घेण्याचे निर्देशही देण्यात आले आहेत. त्यामुळे दुकाने रिकामी करण्यासाठी महापालिकेने दिलेल्या नोटीसला आव्हान देणारी याचिका उच्च न्यायालयाने फेटाळली.
न्यायालयाच्या निर्देशानुसार, त्यांच्या पुनर्वसनासाठी नागपूर रेल्वे स्थानकाजवळील 200 दुकानांच्या संकुलाच्या बांधकामासाठी सार्वजनिक बांधकाम विभागाने (PWD) संकल्पित केलेल्या प्रकल्पाच्या भविष्याबाबत त्यांनी वाद घातला आहे. तसेच, पीडब्ल्यूडीने टेकडी गणेश मंदिरासमोर बहुस्तरीय पार्किंग प्लाझा प्रस्तावित केला आहे. त्यासाठी पीडब्ल्यूडीला प्रतिज्ञापत्र दाखल करावे लागेल. दोन प्रकल्पांबाबत पीडब्ल्यूडीचे संयुक्त प्रतिज्ञापत्र त्याच्या योजनेवर प्रकाश टाकेल आणि उच्च न्यायालय नंतर पाडण्याच्या प्रक्रियेबद्दल स्पष्टता प्रदान करेल.
नागपूर रेल्वे स्थानकासमोरील पश्चिमेकडील दुकाने पाडल्यानंतर हा उड्डाणपूल महापालिकेने बांधला आहे. उड्डाणपुलाच्या खाली जवळपास 171 दुकाने बांधण्यात आली होती आणि ती भाडेतत्त्वावर देण्यात आली होती. जवळपास 17 दुकाने रिकामी राहिली कारण कोणीही खरेदीदार नसल्याने व्यावसायिकांना रस्त्यावर विक्रीची भीती वाटत होती.
या उड्डाणपुलाने वाहतूक कोंडीवर कोणताही तोडगा काढण्याऐवजी जयस्तंभ चौक आणि मानस चौकात वाहतूक कोंडी सुरू झाली. फ्लायओव्हरच्या खाली असलेली दुकाने खराब अवस्थेत होती. बहुतेक भोजनालये अत्यंत अस्वच्छ पद्धतीने सुरू होती. उपाहारगृहातील सांडपाणी सिमेंट रस्त्यावर फेकले जात असे आणि त्यामुळे शहरातील बाहेरच्या पर्यटकांमध्ये नकारात्मक दृष्टीकोन निर्माण झाला, कारण रेल्वे स्थानकातून बाहेर पडल्यानंतर रस्त्यावर साचलेल्या पाण्याच्या दुर्गंधीमुळे त्यांचे स्वागत होत असे.
विशेषत: अरुंद रस्त्यामुळे बसेससह जड वाहनांना रस्त्यावरून ये-जा करताना अडचणी येत होत्या. नागपूर रेल्वे स्थानकाच्या पश्चिमेकडील भागातून शहराच्या बसेसही धावू शकल्या नाहीत. रेल्वे कंपाऊंडच्या बाहेर ऑटो-रिक्षांच्या पार्किंगमुळे प्रकरण आणखी चिघळले. 52 दुकानदारांनी रोख भरपाईला प्राधान्य दिले आहे. दुकानाच्या चटई क्षेत्रफळानुसार एनएमसीद्वारे ऑफर केले गेले आणि 6 ते 12 लाख रुपये तसेच, दुकानासाठी अर्ज करताना त्यांनी केलेल्या एकवेळच्या ठेवीवर ते अवलंबून होते, अशी माहिती मेश्राम यांनी दिली.
आतापर्यंत, महापालिकेने सुमारे 5 कोटी ते 5.50 कोटी रुपये वितरित केले आहेत आणि 17 पैकी आणखी 9 दुकानदार, ज्यांनी सत्र न्यायालयात धाव घेतली होती, त्यांची स्थगितीची याचिका फेटाळल्यानंतर ते नुकसानभरपाईसाठी गेले आहेत. एकूण, सुमारे 6 कोटी ते 6.50 कोटी रुपयांची रोख भरपाई दिली जाणार आहे, ज्यामध्ये महापालिकेच्या सभागृहाच्या ठरावानुसार व्याजाचा समावेश आहे.
गणेश टेकडी मंदिरासमोरील एमएसआरटीसीच्या जमिनीवर महामेट्रोने 111 दुकाने बांधली असून त्यापैकी बहुतांश दुकाने लॉटरी पद्धतीने वाटप करण्यात आली आहेत. दरम्यान, पाडकामासाठी टेकडी रोडवरील वाहतूक बंद करणे किंवा जयस्तंभ चौकातून वळवणे आवश्यक आहे.
जयस्तंभ चौकावर वाय आकाराचा फ्लाय ओव्हर असल्याने आता रहदारी वळवण्याची कोणतीही मोठी समस्या नाही कारण ती आरबीआय आणि एलआयसी स्क्वेअरकडे पूर्णपणे जाऊ शकते. नागपूर रेल्वे स्थानकावर फक्त प्रवाशांची ये-जा करणे आवश्यक आहे.
जयस्तंभ चौकापासून स्थानकाच्या पश्चिमेकडील एक्झिट गेटपर्यंत दुतर्फा हालचालींना परवानगी देऊन हे करता येते. हे अगदी शक्य आहे कारण बाहेरून स्थानकाकडे जाणारा एन्ट्री पॉइंट बराच रुंद आहे आणि त्यामुळे टी-पॉइंटवर कोणताही गोंधळ होणार नाही, असे बोलले जात आहे.